Geschreven door: Marie-Anne Kortleven
Boy pikin, boy pikin! (= Baby jongen, baby jongen!)
“Waarom bedek je je baby? Vraagt een havenmedewerker. "Hij moet toch dingen zien!?” “Uhm, nou, hij moet een beetje beschermd worden tegen de zon. De baby kan niet tegen de zon.” “Is hij ziek dan?” krijg ik als volgende vraag. “Nee, maar in de zon verbrandt hij.”
Ik zie ze denken: “Is ze gek geworden? Hoezo verbrandt de baby in de zon? Zeker voor zo’n klein stukje?” Ik lach en vraag ze of ik hun huid mag lenen? Nu weet ik zeker dat ze denken dat ik helemaal knetter ben. Je ziet de verwarring in hun ogen. Het is natuurlijk wel een rare vraag, maar wel de manier om hier uit te leggen dat, in tegenstelling tot wat veel mensen in Afrika denken, het nog niet altijd zo fijn en handig is om “wit” te zijn. Gewoon praktisch is het in ieder geval niet. Want waar de dames hier hun baby vol in de zon achterop de rug dragen, uren lang, moet ik mijn baby altijd beschermen. Als ik de havenwerkers in de port dan ook uitleg dat hij beter geboren had kunnen worden met een donkere huid, schreeuwen ze om het hardst… “Nee, nee”! Wit is beter.” Wat? Hoor ik dat juist? Wit is beter? Nu ga ik ook schreeuwen en roep: “Nee, nee! Een donkere huid is veeeel beter! Iedereen lacht.
Het is zo mooi, altijd weer, om te zien hoe je een connectie maakt met de mensen hier in het land. Inmiddels heb ik een beetje geleerd na te apen. Gewoon kijken en zien hoe ze met elkaar praten en dat ook zo doen. Dus als ze schreeuwen om het hardst, ga ik dat ook doen. Of als ze een dans doen op straat, ga ik dat ook doen. Zo ontstaat er echt een connectie met de mensen hier. Uiteindelijk blijf ik me er wel van bewust: een van hen moet en kan je niet proberen te worden. Je blijft altijd “de witte mevrouw”. De connectie die ik aanga is mooi en goed. Het geeft een ontspannen manier van met elkaar omgaan. Het laat zien dat we beiden hetzelfde zijn. We proberen de mensen te zien zoals ze zijn, te behandelen zoals ze elkaar behandelen. Maar echt een van hen, dat kan je niet worden in zo korte tijd. De relatie die mensen hier met elkaar hebben, door pijn en moeite heen, door mooie en gelukkige momenten heen, is een relatie die jaren zal duren. Daarnaast merk ik dat ook heel snel in de betalingen 😊 en betaal ik altijd - of ik nou zeg een vrijwilliger te zijn of niet - de “witte” prijs voor eten, drinken, taxi, spullen etc.
Het is jammer om te zien. Jammer dat ze zich minder voelen en graag “wit” willen zijn. Ik denk niet dat ze echt graag wit willen zijn, maar het leven dat een “wit” persoon hier heeft, staat vaak te kijk als welvaart. Alles gaat goed, ze hebben geld genoeg om dingen te kopen. En ergens klopt het financiële gedeelte natuurlijk wel. Want ook al zijn wij vrijwilligers en hebben we - naar Nederlandse maatstaven - niet veel. Kunnen we geen huis kopen, hebben we geen auto, etc. Hier kan je wel altijd naar de markt om eten te kopen. Je neemt een Mercy Shipsauto i.p.v. uren lopen. Je hebt kleding. Je hebt een buikdrager, horloge, sieraden, gaat wel eens uit eten. En dat is wat gezien wordt. Daarom zijn er velen die vinden en denken dat het daarom beter is om naar Europa te gaan. En dat maakt me aan de ene kant zo klein. Ze hebben hier zoveel minder. De nood kan zo hoog zijn, als je de vuilnisbelten ziet. Mensen die daar op leven…..Het is echt afschuwelijk…. Een collega aan boord heeft een stichting hier opgericht. Iets voor jou? Kijk hier wat jij ook kan doen?! Kijk naar hen niet als "zielig", maar meer als "wat kan ik doen om deze situatie voor hen te veranderen?"
Maar niet iedereen is arm, zeker niet. Er rijden ook dure auto’s rond. Er zijn dure hotels, zwembaden. Met Europese prijzen. (Niet met Europese service😊) Het verschil tussen arm en rijk is zo groot. Het gaat er niet zozeer om dat Afrika per definitie arm is. Zeker niet. Ik besef dan ook dat het beeld waarmee ik in het begin naar Afrika kwam ook veranderd is. Niet dat ik dacht: het is beter om “wit” te zijn. Het opgroeien in een grote stad als Rotterdam heeft mij geholpen, ons geholpen, om iedereen te zien zoals ze zijn. Culturen te waarderen. Maar het beeld dat in Afrika iedereen arm is, klopt niet. Het beeld dat, als we investeren in relaties, je ook gewoon kan leven zoals de mensen hier, klopt niet. Soms is dat jammer, maar meestal accepteer ik het gewoon. Jezus behandelde iedereen hetzelfde. Hij keek wat paste bij iemands achtergrond, wat iemand meegemaakt had. Daarom sprak Hij de één hard aan, terwijl Hij de ander zacht en vol liefde behandelde. Weten wat je wanneer moet doen, is moeilijk. Maar als we Jezus’ voorbeeld volgen, kan je zoveel vreugde brengen en ontvangen in de connecties die je maakt, elke dag opnieuw!
Voor wie ook een verschil meemaken van dag en nacht zijn onze “eyepatiënts”, of wel onze oogpatiënten.
Sommigen komen blind, of vrijwel blind, aan boord, en hebben hun zicht terug na 1 of 2 “simpele” operaties. “Simpel” zeg ik, omdat sommige operaties nog geen 5 minuten duren….Maar het is allesbehalve simpel. Kundige oogartsen zijn in staat om een operatie uit te voeren waardoor mensen met staar, of andere oogproblemen, hun zicht terugkrijgen. Als ze de gangway opkomen, lopen ze met een stok of leunend op de arm van een ander. Terug de gangway af, lopen ze nog steeds zo 😊 Maar dan met een zonnebril op, wennend aan het felle zonlicht. Het duurt wel een tijd voordat ze deze zonnebril niet meer hoeven te dragen, maar het blijft een mooi gezicht. De gangway aflopen met een bijna zwarte, donkere zonnebril! De lokale mensen hier dragen vrijwel nooit een zonnebril (alleen voor de sier en fancy wel eens😊), en de mensen vinden het dan ook wel onwennig of grappig. Maar dat ze hun zicht terug hebben, dat moet gevierd worden!!! Want van het ene op het andere moment hebben ze hun zicht terug. Hoe moet dat zijn? Natuurlijk moet ik dan ook altijd denken aan het verhaal uit de Bijbel over de blinde man die zijn zicht terugkrijgt. De blijdschap die dat geeft, spreekt nu meer tot mij, omdat ik het ZIE. Ik zie de blijdschap bij deze mensen hier aan boord. Elke vrijdagochtend is er dan ook een “celebration of sight” aan boord. Een feestelijke bijeenkomst met alle oogpatiënten van de afgelopen week/weken, om te vieren dat ze hun zicht terug hebben. En dat gaat natuurlijk niet zonder die blijdschap! Er wordt gezongen, gedanst en God verheerlijkt! En ja, die blijdschap maakt mij ook blij. God doet nog steeds wonderen!
"Zegen wie u vervolgen. Zegen hen en vervloek hen niet. Verblijd u met hen die blij zijn, en huil met hen die huilen” Romeinen 12:14-15.
Maar aan alles komt wel een eind. En zo is afgelopen zondag de laatste patient ontslagen uit het ziekenhuis. Deze week wordt alles verder afgerond, en vanaf volgende week gaat alles weer "sail-klaar" gemaakt worden, om de week erna weer naar Tenerife te varen. Daar zal het schip opnieuw bevoorraad worden en zal het nodige aan onderhoud gedaan worden. Om daarna begin Augustus weer te varen naar Sierra Leone voor een 2e fieldservice in dit land.
Voor ons is het een drukke periode van afscheid nemen, afronden, toetsen op school en voorbereiden voor de vaart en de vakantie erna. We hopen dit jaar 2 weken op het eiland Tenerife te verblijven, waar we allemaal erg naar uit kijken, en nodig hebben. Bid u mee voor de komende afscheid van crew, daycrew, vrienden, patienten, Sierra Leone? En voor een gehouden vaart....
SHIP AHOY!